O książce Profesora Dziatkowiaka napisano już wiele i zapewne nadal stanowić będzie źródło inspiracji nie tylko dla środowiska związanego bezpośrednio z medycyną. Bo to przecież chociażby kopalnia wiedzy o historii Wielkopolski i małej Ojczyzny Autora… Tak zwany wielki świat – w sensie geograficznym ale i mentalnym – w życiu Profesora dzieje się zawsze w horyzoncie tego jedynego miejsca na kuli ziemskiej jaką jest Polska i jaką jest Mała Ojczyzna.
„Serce i skalpel” nie jest historią „lukrowaną”, nie jest idealizowaniem ani koloryzowanien rzeczywistości, choć w niektórych momentach książkę czyta się w napięciu bliskim oglądaniu sensacyjnego filmu…

Istnieje jeszcze inny – filozoficzny wymiar – wspomnień kardiochirurga. Postać Profesora Dziatkowiaka, człowieka pełnego energii i humoru, to przykład… filozoficznego pragmatyzmu.
Jedna z definicji prądu filozoficznego zwanego pragmatyzmem mówi, że „pragmatyzm to metoda rozjaśniania myśli w celu uchylenia jałowych, czysto werbalnych sporów./…/ Myśl sensowna jest sensowna tylko wtedy, gdy wynikają z niej jakieś dyrektywy działania. Człowiek bowiem myśli po to, aby działać…”.
Działanie – to nie tylko czyn, ale i mowa, ale także i twórcze myślenie. Stąd refleksja nad samym myśleniem i jego jakością. Myślę, że właśnie pragmatyzm Profesora uprawnia do pisania o tym, kim ma być chirurg i kardiochirurg. Autor zauważa:
„Gwoli rzetelności i szacunku dla Czytelnika, z pokorą i szczerze wyznaję, że obecnie, mając za sobą 50 lat i nieprzerwanej pracy chirurga i prawie 80 lat życiowego doświadczenia, jest mi łatwiej z pozycji mentora stawiać wymagania i próbować pouczać. Mentorstwo starszego kolegi w zawodzie można porównać do gderania starej ciotki… Ale nie mogę nie ulec pokusie wyłożenia mojego poglądu na mój zawód. Za mentorstwo i za moje wygórowane oczekiwania z góry przepraszam…”.
Jeżeli wykonywanej profesji towarzyszy fascynacja – to jest to piękne, jeżeli fascynacji towarzyszy głębia refleksji – to jest to mądre. Stąd – pełna pragmatyzmu filozofia serca pisana życiem wybitnego kardiochirurga…*

Paweł Nowakowski

Antoni Jan Dziatkowiak
Serce i skalpel
Fascynacje i wspomnienia kardiochirurga
Kraków 2010

*Więcej informacji o książce i jej dystrybucji:
{#host_url#}/pl/dla_lekarzy_i_nie/serce_i_skalpel_wspomnienia.html